Καλώς ήρθατε στο Δημοτικό Σχολείο Γραβιάς
«Ολυμπιακοί αγώνες»
Ε'-ΣΤ'
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Τερτίγκας Αθανάσιος - Ανάγνου Γεώργιος
1. Επιλογή θέματος.
Όταν ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα «Από τη δραχμή στο Ευρώ» την ώρα της Ευέλικτης Ζώνης συζητήσαμε με τους μαθητές μας για το επόμενο θέμα που θ’ ασχολούμασταν. Οι ιδέες των παιδιών ήταν πολλές. Όμως συμφώνησαν παίρνοντας αφορμή από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 που θα διεξαχθούν στην Αθήνα, στα πλαίσια του πιλοτικού προγράμματος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, της Ευέλικτης Ζώνης, ν’ ασχοληθούμε με το θέμα: «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ».
2. Στόχοι.
Να γνωρίσουν οι μαθητές τους αρχαίους λατρευτικούς θεσμούς, αξιοποιώντας ιστορικές πηγές.
Να μάθουν για το μήνυμα των Ολυμπιακών αγώνων.
Να συνειδητοποιήσουν ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες πρέπει να αναπτύσσουν τη φιλία και την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών της γης.
Να γνωρίσουν την εξέλιξη των Ολυμπιακών αγώνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ν’ αγαπήσουν τον αθλητισμό και ν’ αναπτύξουν το ομαδικό πνεύμα.
3. Σχεδιασμός – Οργάνωση.
Επιδίωξή μας ήταν οι στόχοι που θέσαμε να υλοποιηθούν μέσα από μια διαθεματική – διεπιστημονική προσέγγιση.
Στο μάθημα της Γλώσσας: Τα παιδιά έψαξαν σε λογοτεχνικά βιβλία και ποιητικές συλλογές και βρήκαν κείμενα και ποιήματα που αναφέρονται στους Ο.Α.
Έτσι, βρήκαν το ποίημα «Φως της Ολυμπίας» του Τάκη Δόξα, το οποίο απαγγέλλεται σε κάθε Ολυμπιάδα στην τελετή της αφής της Ιερής Φλόγας στην Άλκη της Ολυμπίας, τον ολυμπιακό ύμνο του Κωστή Παλαμά, την «Καλλιπάτειρα» του Λορένζου Μαβίλη, τους στίχους του Βισέντζου Κορνάρου από τον «Ερωτόκριτο» όπου υμνείται η εξυπνάδα και η σωστή τεχνική στον αθλητισμό (Μονομαχία Κρητικού - Καραμανίτη). (Παράρτημα 1)
Στα Μαθηματικά: Οι μαθητές έλυσαν προβλήματα εμβαδού, μέτρησαν μήκη, έφτιαξαν διαγράμματα κλπ. (Παράρτημα 1)
Στη Γεωγραφία: Έφεραν πληροφορίες και οπτικό υλικό στην τάξη για τις χώρες οι οποίες ανέλαβαν την διεξαγωγή Ολυμπιακών αγώνων και συμμετείχαν σ’ ένα νοερό ταξίδι σ' αυτές.
Στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή: Το κεφάλαιο «Άλλες δραστηριότητες του κράτους» και συγκεκριμένα το υποκεφάλαιο «Αθλητισμός» έγινε αφορμή για την περαιτέρω ανάλυση του θέματός μας.
Στη Μουσική: Τα παιδιά άκουσαν τον Ολυμπιακό ύμνο του Κ. Παλαμά μελοποιημένο από τον Σ. Σαμαρά και τον τραγούδησαν και τα ίδια. Ακόμη τους δόθηκε η ευκαιρία για μια επαφή με άλλες χώρες ακούγοντας τους εθνικούς τους ύμνους.
Μελοποιημένα ποιήματα που μιλούν για τους Ο.Α., μουσικά κομμάτια που σηματοδότησαν τις τελετές έναρξης και λήξης, καθώς και τραγούδια που συνόδευσαν αθλήματα (όπως για παράδειγμα της ενόργανης γυμναστικής) συμπληρώνουν το μουσικό κλίμα. Χαρακτηριστικά άκουσαν: τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και τη φωνή της Αγνής Μπάλτσα στην τελετή έναρξης της Βαρκελώνης το 1992, το Βαγγέλη Παπαθανασίου και τη φωνή της Moncerat Cabayet στη γιορτή που διοργανώθηκε για την ανάληψη των Ο.Α. από την Αθήνα, ορχηστικά κομμάτια που επέλεξαν Ολυμπιονίκες και άλλοι αθλητές και έδωσαν ρυθμό στις ασκήσεις τους.
Στη Γυμναστική: Γνώρισαν τα αθλήματα, των Ο.Α και ανάλογα με τις κλίσεις τους, δραστηριοποιήθηκαν σε κάποια από αυτά και «διοργάνωσαν ολυμπιακούς αγώνες».
(Παράρτημα2)
Βρήκαν πληροφορίες για τις θεωρίες των αθλημάτων (κανονισμούς, ποινές κλπ.) και συζήτησαν για τεχνικές και άλλες λεπτομέρειες (ρόλο των διαιτητών). Ανακάλυψαν τις διαφορές ή τις αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής τους σε σχέση με το παρελθόν και εξασκήθηκαν σε ρόλους αθλητών, διαιτητών και κριτών, συζήτησαν για το πώς πρέπει να είναι ένας σωστός φίλαθλος, πώς να συμπεριφέρεται στους αγωνιστικούς χώρους και πόσο κακό επιφέρει η βία στα γήπεδα.
Το πρόγραμμα υπολογίστηκε ότι θα διαρκέσει 5 εβδομάδες και συμφωνήθηκε ότι η σύνθεση των ομάδων θα ήταν η ίδια με το προηγούμενο πρόγραμμα.
Στο επόμενο στάδιο οι μαθητές κατέγραψαν τα θέματα τα οποία θα έπρεπε να τα απασχολήσουν και αφού ομαδοποιήθηκαν κατέληξαν ως εξής:
1η Ομάδα: «Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες».
Υποθέματα: Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα.
Ιερή εκεχειρία.
Αρχαία Ολυμπία – Ανασκαφές
Αγωνίσματα – Ολυμπιονίκες.
2η Ομάδα: «Αναβίωση Ολυμπιακών Αγώνων»
Υποθέματα: Αναβίωση αγώνων-Παναθηναϊκό στάδιο.
Αθήνα, 1896.
Εθιμοτυπικό αγώνων, αθλήματα.
Χώρες διεξαγωγής αγώνων.
3η Ομάδα: «Ολυμπιακοί Αγώνες 2004»
Υποθέματα: Αθήνα, 2004
Έργα - Υποδομή - Προετοιμασία.
Στη συνέχεια συζητήσαμε από πού θ’ αντλήσουμε τις πληροφορίες που χρειαζόμασταν. Οι ιδέες που επικράτησαν και υιοθετήθηκαν ήταν:
Περιοδικά, εφημερίδες, εγκυκλοπαίδειες, φυλλάδια Υπουργείου Πολιτισμού, Ιντερνετ κλπ.
4.Υλοποίηση Προγράμματος.
Αφού συγκεντρώθηκε το υλικό οι ομάδες άρχισαν την ταξινόμησή του με βάση τα θέματα που είχαν επιλέξει ν’ ασχοληθούν. Στη συνέχεια κατέγραψαν όσα στοιχεία τους ήταν χρήσιμα. Κάθε δεύτερη εβδομάδα και συγκεκριμένα τη δεύτερη ώρα της ευέλικτης ζώνης οι ομάδες συγκεντρώνονταν και αντάλλασσαν απόψεις για το που βρισκόταν και για την παραπέρα πορεία που θ’ ακολουθούσαν.
Βρήκαμε στοιχεία για τις αθλητικές εκδηλώσεις στην Προϊστορία, για τη Μινωική Κρήτη, για τη Μυκηναϊκή Ελλάδα, για τους αγώνες στην Ομηρική εποχή, γιατί οι Ολυμπιακοί αγώνες ξεκίνησαν από την Ολυμπία, για τους αρχαίους Έλληνες που πίστευαν ότι οι πρώτοι αγώνες στην Ολυμπία διοργανώθηκαν από ήρωες και θεούς, για τη σημασία των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαιότητα. Για τη θέση της αρχαίας Ολυμπίας, για την οργάνωση και τη διεξαγωγή των αγώνων, τη διάρκεια των ολυμπιάδων, τα αγωνίσματα, για την απονομή των βραβείων, για τις τιμές των ολυμπιονικών, για την εκεχειρία κατά τους ολυμπιακούς αγώνες.
Καταγράψαμε τις προσπάθειες που έγιναν για την αναβίωση των ολυμπιακών αγώνων, για τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες που έγιναν το 1870 στο Παναθηναϊκό Στάδιο και για το Σπύρο Λούη.
Βρήκαμε στοιχεία για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες και τέλος ασχοληθήκαμε και μιλήσαμε για τους Ολυμπιακούς αγώνες που θα γίνουν στην Αθήνα το 2004.
5. Παρουσίαση.
Στο τέλος της χρονικής περιόδου που ορίστηκε να ολοκληρωθεί η παραπάνω εργασία, επιλέχτηκε μια αίθουσα του σχολείου και αφού διαμορφώθηκε κατάλληλα έγινε η παρουσίαση των στοιχείων που καταγράφηκαν σ’ όλους τους μαθητές του σχολείου.
Στη συνέχεια, στην αυλή του σχολείου διοργανώθηκαν «Ολυμπιακοί αγώνες» με τη βοήθεια και του καθηγητή Φυσικής Αγωγής κ Γκαγκαλνά Α.
Οι αγώνες άρχισαν μ’ ένα μικρό τελετουργικό, τραγουδώντας οι μαθήτριες τον ολυμπιακό ύμνο και οι μαθητές αθλητές δίνοντας «όρκο» ότι θ’ αγωνιστούν τίμια.
Αγωνίστηκαν οι μαθητές της Ε’ και ΣΤ’ τάξης ενώ οι μαθήτριες ανέλαβαν το ρόλο των ελλανοδικών. Οι μαθητές των μικρότερων τάξεων ήταν οι θεατές. Ο «ολυμπιονίκης» κάθε αγωνίσματος πήρε σαν έπαθλο στεφάνι από ελιά.
|
Άλμα |
Μέτρημα από τους κριτές |
Πάλη |
Στεφάνωμα νικητή |
6. Αξιολόγηση.
Θεωρούμε ότι οι στόχοι που θέσαμε αρχικά, επιτεύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Βέβαια αυτό θα γίνει ορατό μακροπρόθεσμα όταν οι γνώσεις και οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν με την παραπάνω εργασία μεταβληθούν σε πράξη από τα ίδια τα παιδιά.
7. Παράρτημα (1)
Ολυμπιακός Ύμνος
Μουσικό έργο που χρησιμοποιείται από την πρώτη Ολυμπιάδα των Αθηνών (1896) ως επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι στίχοι του Ολυμπιακού Ύμνου γράφτηκαν από τον ποιητή Κωστή Παλαμά, ο οποίος στο έργο του αυτό εξυμνεί το αρχαίο πνεύμα:
Αρχαίο Πνεύμα αθάνατο, αγνέ πατέρα
του ωραίου, του μεγάλου και τ' αληθινού,
κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέρα
στη δόξα της δικής σου γης και τ' ουρανού
Στο δρόμο και στο πόλεμο και στο λιθάρι,
στων ευγενών αγώνων λάμψε την ορμή,
και με τ' αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι
και σιδερένιο πλάσε κι άξιο το κορμί.
Κάμποι, βουνά και πέλαγα φέγγουν μαζί σου
σαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός,
και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου,
Αρχαίο Πνεύμ' αθάνατο, κάθε λαός.
Ο Ολυμπιακός Ύμνος μελοποιήθηκε από τον Κερκυραίο μουσουργό Σπυρίδωνα Σαμαρά (1863-1917), ο οποίος ήρθε ειδικά από το Μιλάνο στην Αθήνα, το 1896, για να διευθύνει τον «Ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων». Η μελωδία του Ολυμπιακού Ύμνου ακούγεται κατά τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων, και συγκεκριμένα κατά την ώρα έπαρσης και της υποστολής, αντίστοιχα, της Ολυμπιακής Σημαίας.
«Καλλιπάτειρα» Λορέντζου Μαβίλη
Αρχόντισσα ροδίτισσα, πως μπήκες;
Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία
εδώθε:" "- Έχω ένα ανήψι, τον Ευκλέα
τρία αδέλφια, γιο, πατέρα Ολυμπιονίκες!
Να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
και εγώ να καμαρώσω μες στα ωραία
κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα
παλεύουν, θαυμαστές ψυχές αντρίκιες!
Με τες άλλες γυναίκες δεν είναι όμοια
στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει
με της αντριάς τα αμάραντα προνόμοια.
Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει
σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου
ύμνος χρυσός το αθανάτου Πινδάρου!
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:........ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1. Να βρείτε τον ολυμπιακό ύμνο του Κωστή Παλαμά και να τον αναλύσετε.
2. Να βρείτε στο παραπάνω ποίημα την ομοιοκαταληξία.
3. Να βρείτε το ποίημα «Καλλιπάτειρα» του Λορένζου Μαβίλη και να το μεταφέρετε σε μορφή κειμένου.
4. Στο ίδιο κείμενο να αναγνωρίσετε όλα τα ενεργητικά ρήματα.
5. Να αποδοθεί προφορικά το νόημα των ποιημάτων.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1. Πού και προς τιμή ποιου θεού τελούνταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες;
2. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ίσχυε η "ιερή εκεχειρία". Οι πολεμικές διαμάχες σταματούσαν και απαγορεύονταν σε οποιονδήποτε οπλισμένο να πλησιάσει τον ιερό χώρο. Σχολιάστε το παραπάνω κείμενο.
3. Τι γνωρίζετε για την ανακάλυψη του ιερού της Ολυμπίας και για τις ανασκαφές που έγιναν στο χώρο.
4. Βρείτε στοιχεία για το Παναθηναϊκό στάδιο και την αναμόρφωση του, που αποτέλεσε τεχνικό άθλο στην εποχή του και έγινε σε χρόνο ρεκόρ.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1. Ο λόγος του ύψος μιας αθλήτριας άλματος επί κοντώ με το προσωπικό της ρεκόρ, που είναι 5,10 μ, είναι 1:3. Ποιο είναι το ύψος της αθλήτριας;
2. Το παρακάτω κυκλικό διάγραμμα δείχνει πως μοιράστηκαν 50 χρυσά μετάλλια στις εξής χώρες: ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Φινλανδία, Σουηδία και Πολωνία. Πόσα μετάλλια πήρε το κάθε κράτος;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1. Να βρείτε στο χάρτη της Ευρώπης χώρες όπου διεξήχθησαν Ολυμπιακοί αγώνες.
2. Να εντοπίσετε την Ελλάδα στο χάρτη της Ευρώπης και να γράψετε τα σύνορά της.
3. Να τοποθετήσετε τις σημαίες στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1.Ένα άλογο σταματάει απότομα μπροστά σε ένα εμπόδιο. Ο επιβάτης του θα εκτοξευτεί προς τα εμπρός ή προς τα πίσω; Εξηγήστε γιατί συμβαίνει αυτό.
2. Να ερμηνεύσεις γιατί τα πέδιλα του σκι έχουν μεγάλη επιφάνεια;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝ. & ΠΟΛ. ΑΓΩΓΗ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
1. Να γίνει αναφορά σε αθλήματα της παραολυμπιάδας: Πότε γίνονται και ποιοι παίρνουν μέρος.
2. Ποια ήταν η θέση της γυναίκας στους αγώνες που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα. Ανατρέξτε στο ποίημα «Καλλιπάτειρα» τουΛορένζου Μαβίλη.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7
ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ:....... ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
Σε συνεργασία με το γυμναστή ή τη γυμνάστρια βγείτε στην αυλή του σχολείου και διοργανώστε Ολυμπιακούς αγώνες.
- Συζητήστε για το πώς πρέπει να είναι ένας σωστός φίλαθλος, πώς να συμπεριφέρεται στους αγωνιστικούς χώρους και πόσο κακό επιφέρει η βία στα γήπεδα.
- Βρείτε πληροφορίες για τις θεωρίες των αθλημάτων (κανονισμούς, ποινές κλπ.)
- Συζητήστε για το ρόλο των διαιτητών.