Καλώς ήρθατε στο Δημοτικό Σχολείο Γραβιάς

«Τα φυτά του τόπου μας»

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί:

Ανάγνου Γεώργιος - Ντζιαβίδας Γεώργιος - Κρέτσας Δημήτριος - Αθανασιά Ευαγγελία - Γκούθας Ιωάννης - Τζιόκας Θεόδωρος

Σχ. έτος: 2009-2010

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το περιβάλλον είναι ένα πεδίο ανακαλύψεων για τα παιδιά, γιατί είναι ζωντανό, πλούσιο σε ερεθίσματα, τους κινεί την περιέργεια και ενεργοποιεί τις αισθήσεις τους. Η ζωή υπάρχει παντού γύρω μας. Η αφύπνιση του ενδιαφέροντος για τη φύση και το περιβάλλον δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το να διδάξουμε όρους και επιστημονικές έννοιες στους μαθητές. Θα το καταφέρουμε καλύτερα αν τους τα μάθουμε μέσα από την έκπληξη που προκαλεί η παρατήρηση, αν τους ξυπνήσουμε τη διάθεση για ανακάλυψη. Σκοπός δεν είναι τόσο να διδάξουμε, όσο να μοιραστούμε, δεν είναι τόσο να τους κάνουμε να μάθουν, όσο να τους μεταδώσουμε τη διάθεση να ανακαλύψουν. Όσο περισσότερο παρατηρούν και συγκεντρώνουν γνώσεις για το περιβάλλον τους, τόσο περισσότερο το οικειοποιούνται. Σιγά - σιγά θα περάσουν από το ρόλο του θεατή στην ενεργό συμμετοχή για τη διατήρηση και βελτίωση του φυσικού τους χώρου, αναπτύσσοντας οικολογική συνείδηση.

Η προστασία του περιβάλλοντος και η διατήρηση των χαρακτηριστικών της περιοχής μας, τα οποία της προσδίδουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία, στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης αποτελούν θεμελιώδεις παράγοντες προόδου. Η αξιοποίηση της τοπικής γνώσης μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη του τόπου σε κατευθύνσεις αειφόρες.

Θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τις μαθήτριες του σχολείου μας για την προσπάθειά τους αυτή η οποία ανέδειξε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα. Πρόσφερε κάτι διαφορετικό. Κατάφερε να παρασύρει τους μαθητές πέρα από την τάξη και άφησε σε όλους μας την αίσθηση της απόδρασης. Αν και οι συνθήκες δουλειάς δεν αφήνουν τέτοια περιθώρια το τελικό συναίσθημα είναι ότι η προσπάθεια αυτή αξίζει.

Εύχομαι τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης να έχουν συνέχεια και συνέπεια, ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο ποιοτικά την μέχρι τώρα αξιόλογη διαδρομή τους, τόσο στο σχολείο μας όσο και στην Α/θμια Εκπ/ση Ν. Φωκίδας.

Ο Διευθυντής του Σχολείου

Τερτίγκας Αθανάσιος

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η περιοχή μας με την πλούσια χλωρίδα, τη φυσική ομορφιά και τις πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες, αποτελούν θαυμάσια ευκαιρία για την υλοποίηση περιβαλλοντικού προγράμματος με θέμα «Τα φυτά του τόπου μας».

Είχαμε παρατηρήσει από την αρχή ότι τα παιδιά γνώριζαν αρκετά για τα φυτά του άμεσου περιβάλλοντος και θελήσαμε να επωφεληθούμε από τη γνώση τους για να την εμπλουτίσουν, να την ταξινομήσουν και να τη διευρύνουν σε διάφορες κατευθύνσεις.

Θελήσαμε ακόμα ν' ασχοληθούμε με τα "φυτά του τόπου μας", για να δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία να αναπτύξουν και να εκφράσουν την ευαισθησία τους γύρω από ένα οικείο θέμα: να μάθουν να παρατηρούν πώς φυτρώνουν οι σπόροι, πώς μεγαλώνει ένα φυτό, πόσο όμορφα είναι τα λουλούδια… να κάνουν πιο συστηματικές τις παρατηρήσεις τους, να συνεργάζονται ελεύθερα, χωρίς την πίεση του διδακτικού χρόνου.

Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Με τη γνωστοποίηση του θέματος και ύστερα από σχετική συζήτηση προσπαθήσαμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των παιδιών να γνωρίσουν την περιοχή που ζουν από την πλευρά του βιοφυσικού περιβάλλοντος, βάζοντας στο κέντρο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας τις απόψεις, τις απορίες και τα βιώματά τους αναφορικά με το φυτικό κόσμο της περιοχής μας. Πιστεύοντας ότι οποιαδήποτε περιβαλλοντική δράση για να πετύχει τους στόχους της πρέπει να ξεκινάει πρώτα από την ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων και τη γνωριμία με το αντικείμενό της αποφασίσαμε να δούμε από κοντά αυτόν τον «πράσινο κόσμο», να συνειδητοποιήσουμε τη χρησιμότητά του, να αναζητήσουμε τα ονόματα των φυτών που μέχρι τώρα ήταν ανώνυμα και αδιάφορα για εμάς, να τα καταγράψουμε στο μυαλό και στην καρδιά μας και να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας στην τάξη. Ένας πράσινος ανώνυμος θάμνος, ένα δέντρο που δεν ξέρουμε γιατί υπάρχει και σε ποια κατάσταση βρίσκεται, δεν μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για την κατανόηση της ανάγκης περιβαλλοντικής αναβάθμισης στην περιοχή που ζούμε και κινούμαστε.

Ανατρέξαμε και συγκεντρώσαμε υλικό, από: εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, ίντερνετ κλπ. Το ταξινομήσαμε και άρχισε η μελέτη και η άντληση πληροφοριών από τις ομάδες.

Πραγματοποιήσαμε κοντινούς περιπάτους και φωτογραφίσαμε, καταγράψαμε αρκετά από τα φυτά του τόπου μας. Δεν ήταν όμως δυνατό στα πλαίσια μιας περιβαλλοντικής εργασίας να καταγραφούν όλα τα φυτά του τόπου μας.

Μιλήσαμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης γη. Αναφερθήκαμε στις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον, στην τεχνολογική πρόοδο, τον πολιτισμό, τη ρύπανση του αέρα, των νερών, στην τρύπα του όζοντος, στην καταστροφή των δασών…

Φυτέψαμε σπόρους σε κυπελλάκια και παρατηρήσαμε την ανάπτυξή τους.

Γράψαμε τις δικές μας σκέψεις, απόψεις, προτάσεις για τις αιτίες της καταστροφής του περιβάλλοντος και κάναμε τις δικές μας προτάσεις για τη σωτηρία του.

Ζωγραφίσαμε, κάναμε κολάζ,  σκίτσα και αφίσες με θέμα τα φυτά του τόπου μας.

Μιλήσαμε για την αλλαγή των κλιματολογικών αλλαγών και τις συνέπειες που έχουν.

Οργανώσαμε συνάντηση με τους υπεύθυνους του Δασονομείου Γραβιάς , κ. Ιωάννου Κοσμά, Δασοπόνο του Δασονομείου Γραβιάς και τον κ. Μάνιο Νικόλαο, Δασολόγο – Περιβαντολλόγο, οι οποίοι μας μίλησαν για τα φυτά του δάσους.

Οργανώσαμε ομιλία και προβολή όπου ο κ. Μερμίρης Χριστόδουλος, δασολόγος, υπεύθυνος αποκατάστασης περιβάλλοντος στην εταιρεία S&B μας μίλησε για τη χλωρίδα της περιοχής μας. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το φυτώριο των μεταλλείων S&B και παρακολουθήσαμε πρόγραμμα που εκπονήθηκε από τον Υπεύθυνο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Ν. Φωκίδας κ. Σαλαγιάννη Ηρακλή, σε συνεργασία με τον κ. Μερμίρη Χριστόδουλο, δασολόγο, υπεύθυνο αποκατάστασης περιβάλλοντος στην εταιρεία S&B με θέμα: "Μικροί αναδασωτές εν δράσει".

 Για κάθε φυτό της περιοχής μας γράψαμε τη δική του «ταυτότητα».

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος οι μαθητές και οι μαθήτριες επέδειξαν υψηλό βαθμό συμμετοχής στη μαθησιακή διαδικασία, ανέπτυξαν πρωτοβουλίες για την προσκόμιση νέου υλικού και συνεργάστηκαν ικανοποιητικά τόσο στις ομάδες τους όσο και με τους εκπαιδευτικούς.

Μέσα από την «εκτέλεση» των δραστηριοτήτων ανέπτυξαν στάσεις και συμπεριφορές που εμπνέουν αισιοδοξία όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και  την ποιότητα της ζωής μας.

Οι ομάδες των μαθητών εργάστηκαν μεθοδικά, με κριτικό πνεύμα και στις επισκέψεις εκτός σχολείου έδειξαν ενθουσιασμό. Το κλίμα που επικρατούσε στις ομάδες εργασίας ήταν συνεργατικό, χωρίς διαθέσεις ανταγωνιστικότητας και ατομικής προβολής.

Οι στόχοι που τέθηκαν στην αρχή του προγράμματος επιτεύχθηκαν και κατανοήθηκε από τους ίδιους τους μαθητές η σημασία και η ανάγκη πραγματοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Δεν ήταν όμως δυνατό να καταγράψουμε όλα τα φυτά του τόπου μας στα πλαίσια αυτής της περιβαλλοντικής εργασίας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Για την επιτυχημένη ολοκλήρωση του περιβαλλοντικού προγράμματος, «Τα φυτά του τόπου μας», θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε για την πολύτιμη βοήθειά τους:

Τον κ. Σαλαγιάννη Ηρακλή, υπεύθυνο του γραφείου Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Α/θμιας Εκπαίδευσης Φωκίδας.

Τον κ. Ιωάννου Κοσμά, Δασοπόνο του Δασονομείου Γραβιάς.

Τον κ. Μάνιο Νικόλαο, Δασολόγο – Περιβαντολλόγο.

Τον κ. Τσούμα Δημήτριο μεταλλειολόγο της εταιρείας S&B.

Τον κ. Μερμίρη Χριστόδουλο, δασολόγο, υπεύθυνο αποκατάστασης περιβάλλοντος στην εταιρεία S&B.

Ευχαριστούμε επίσης θερμά για τη βοήθειά τους: το Δ/ντή του Σχολείου Τερτίγκα Αθ. τις εκπ/κούς Τσίγκα Ευστ. Βουζίκα Αικ. και τους μαθητές μας για την άψογη συνεργασία που είχαμε.

Φωτογραφικό υλικό